جستجوی این وبلاگ

خروجی چوپانان آباد 2


This XML file does not appear to have any style information associated with it. The document tree is shown below. http://choopananabad.mihanblog.com 2013-02-14T19:35:37+01:00 text/html 2013-02-12T12:02:43+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/82
 بالا سری ها و پائین سری ها

سالها ما در كنار جندقی ها زیسته ایم و با آنها مراوده داشته ایم و روابط دوستی و صمیمیت بین ما و آنها برقرار بوده و می دانستیم كه آنها شیخیند و پائین سری و ما شیعه هستیم و بالا سری اما من هیچوقت معنی این سخنان را نمی دانستم و حتی كنجكاوی نیز نكرده بودم كه در باره اعتقادات آنها و تفاوتشان با اعتقادات خودمان اطلاعاتی كسب كنم اما بنا به عللی امروز در این مسأله كنجكاو شدم و اینترنت را مملو از این اطلاعات دیدم . حال شما را هم به خواندن این مطالب می خوانم



مرحوم شیخ احمد احسایی



مرحوم آقای حاج محمدكریم خان كرمانی
 منhttp://mostafa1354.blogfa.com/post/1401

مؤسس فرقه شیخیه كیست؟ عقاید و افكار آنان را بیان كنید.

رئیس فرقه، شخصى به نام شیخ احمد احسایى است كه در ماه رجب سال 1166 در روستاى مطیرفى واقع در منطفه احساء در شرق عربستان به دنیا آمد و در ذیقعده سال 1241 فوت كرد. [2] وى در منطقه احساء، تحصیل كرده و براى ادامه تحصیلات به نجف و كربلا مى‏رود و از برخى اجازه اجتهاد می گیرد. او در مدت تحصیل به مطالعات فلسفى هم رو مى‏آورد و تعبیرات فلسفى قدیم متأثر از آثار سهروردى را با اخبار اهل‏بیت ‏علیهم السلام درهم مى‏آمیزد و روش جدیدى را بنا مى‏نهد. ایشان در فلسفه هم نظراتى خلاف نظر علماء بیان كرده است. مثلاً قائل است كه: وجود و ماهیت هر دو اصیل هستند. حكیم الهى حاجى سبزوارى در بحث اصالة الوجود مى‏فرماید: از معاصران ما برخى قواعد حكمت را قبول ندارند و به «اصالت وجود و ماهیت» قائل شدند و در بعضى از آثار خود آوردند. وجود منشأ كارهاى خیر و ماهیت، منشأ كارهاى شر است و همه این آثار، اصیلند. پس منشأ صدور آنها به طریقه اولى، اصیل خواهد بود.

مطاالب كامل را در ادامه مطلب بخوانید text/html 2013-02-12T06:38:42+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/71

مهندسی حفر قنات

کد مطلب : 71

تاریخ : چهارشنبه 14 تیر 1391 - 11:50

مهندسی حفر قنات به علمی می‌گوییم كه به صورت شفاهی و تجربی در گذشته آموزش داده می‌شد و به وسیله این علم انسان‌ها در دوران‌های گذشته مخصوصا در ایران زمین موفق شده‌اند از اعماق زمین نهر ها و جوی‌های آب را بر روی زمین جاری نموده و به كشاورزی بپردازند.



مسیر چاه‌های منتهی به چوپانان نایین، برگرفته از گوگل ارث

امروزه با توجه به پیشرفت علم شاید انجام چنین كار هایی آسان به نظر برسد ولی با توجه به اینكه در زمان‌های گذشته تكنولوژی خیلی ابتدایی بوده، حفر قنات كاری بسیار حرفه‌ای و علمی بوده است.

در این مقاله كوشش من در این جهت است كه خوانندگان را با گوشه‌هایی از این فعالیت‌ها آشنا سازم و سایر همشهریان محقق را ترغیب نمایم كه تجارب پدران پیر خود را در این زمینه‌ها قلمی ساخته تا مورد استفاده محققین و سایرین قرار گیرد.

تاریخچه مشكل اساسی قنات چوپانان:
تاریخچه مشكلی را كه به نگارش در می‌آورم اوج یك فعالیت علمی را در حفر قنات بیان می‌نماید:
در دوران نوجوانی كه ساكن چوپانان بودم و ایام تعطیلات تابستانی مدارس را معمولا در چوپانان سپری می‌كردم ، بیشتر اوقات علاقه داشتم كه در جلسات مالكین و مدیران روستا كه معمولا در زیر درختان توت كنار جوی آب تشكیل می‌شد شركت كنم.

در آن زمان معمولا در جلسات مالكین، افراد زیر شركت داشتند:
حاج محمد مستقیمی، رحمتعلی عمادی ، شیخ حسن دیمه كاری، عبدالرحیم رحیمی ژ، میرزا مهدی مستقیمی، حسین حاج مهدی عسكری، عبدالرحیم زاهدی، سید ریاض، محمدرضا مستقیمی (شیخ) پدر این حقیر و چند نفر دیگر از جمله بعضی از فرزندان نسل سوم و بعضی رعایا یا خوش نشین‌ها بودند. كه خداوند همه آن‌ها را رحمت كند.
یك روز مرحوم قربان سعادت كه استاد مقنی قنات بود و در پیشكار چوپانان كار می‌كرد بعد از آمدن از محل كار به جلسه آمد و مشكلی را مطرح كرد و طلب راه حل نمود.

مشكل اساسی قنات چه بود؟
او چنین گزارش كرد كه چند روزی است پیشكار به سنگی برخورد كرده و ابتدا ما فكر كردیم كه سنگ پاره‌ای بزرگ است كه می‌توانیم با خرد كردن آن تكه تكه آنرا از دل خاك بیرون بیاوریم اما بعد از دو سه روز كار كردن فهمیدیم كه این سنگ خیلی بزرگ است و به تدبیر او شاید به اندازه یك كامیون باشد. او گزارش كرد كه تیم او چهار طرف سنگ را مقداری كنده‌اند تا گوشه سنگ را پیدا كنند اما موفق نشده‌اند. سنگ یكپارچه و آنقدر سخت و محكم است كه كلنگ مقنی داخل چاه بر آن كارگر نیست.
شركت كنندگان در جلسه نظرات مختلفی را عنوان كردند كه سه نظر مورد موافقت همه قرار گرفت.
من اکنون می‌بینم كه كار آن‌ها با اصول علمی حل مسأله كاملا منطبق بوده است.

فرضیاتی برای حل مشكل قنات:
1 – باتوجه به اینكه محل پیشكار تا كوه فاصله زیادی دارد به احتمال قوی سنگ بزرگی است كه در مسیر پیشكار قرار گرفته و می‌توان با شكافتن سنگ با اصول معدنكاری از آن عبور كرد.
2 – برای فهمیدن اینكه با یك تكه سنگ روبرو هستیم یا مانع ما بزرگتر از تصور است بهتر است در راستای قنات 50 متر بالاتر چاه گمانه‌ای زده شود و معلوم گردد ادامه سنگ چقدر می‌تواند باشد تا تصمیم بهتری بتوان اتخاذ نمود.
3 – بهتر است تصور كنیم كه مانع خیلی بزرگ است و برای فرار از مشكل، سنگ را دور بزنیم یعنی اینكه مسیر قنات را به سمت جندق منحرف كرده بعد از یك یا دو پشته مجددا به سمت راستای قنات به پیش برویم.

آنروز نظر دوم مورد توافق قرار گرفت و قرار شد یك دست مقنی مسئول حفر چاه گمانه شود كه افراد آن مشخص شدند و كار آغاز گردید. چند روز بعد گزارش شد كه چاه گمانه 5 متر بالاتر از مادر چاه به آب رسیده و چاه كن‌ها به علت آب زیاد چاه دیگر قادر به كندن چاه نیستند و با توجه به اینكه برای مالكین پمپاژ آب میسر نبود از كندن چاه منصرف شدند و نظریه دیگری مطرح شد.

نظریه جدید بعد از حفر چاه گمانه:
عنوان گردید كه سنك، مانند بندی یا سدی سنگی است كه جلو پیشكار قرار گرفته و آب پشت آن ربطی به آب پیشكار ندارد و اگر بتوان این سد را شكست امكان دست یافتن به یك سفره آب زیر زمینی امكان پذیر می‌شود. و همین نظریه سبب شد كه هر طور شده سنگ سخت را بشكافند.
البته مقداری فعالیت انجام شد و چند متری از سنگ را خرد کردند؛ حتی چشمه آبی هم از دل سنگ فوران زد اما سنگ سخت آنقدر سخت و مقاوم بود. با تحولات انقلاب سپید شاه كشاورزی چوپانان داشت به زمین می‌خورد و بقیه مالكین تنها به لایروبی قنات بسنده كردند.

فعالیت‌های پس از انقلاب اسلامی برای كندن پیشكار:
بعد از انقلاب اسلامی با كمكی كه دولت نمود و بودجه‌ای كه مالكین پرداختند و امكانات آتشباری معدن نخلك تصمیم گرفته شد این سنگ از سر راه قنات چوپانان برداشته شود. لذا فعالیت آغاز شد و بعد از مصرف بودجه زیاد و استفاده از تیم معدنكار، عاقبت نیز سنگ مقاوم در مقابل پیشكار و پشتكار مردم پیروز شد و مدیران چوپانان موفق نشدند كمر این سنگ را بشكنند.
تا سال‌های بعد كه بودجه‌ای از طرف مالكین و دولت تامین گردید، قرار شد كه نظریه سوم اجرا گردد كه با این بودجه موفق شدند یكی دو پشته به جهت دیگر برای دور زدن سنگ بكنند و این رشته سر دراز دارد كه اگر گزارشی در این زمینه از افراد مطلع خصوصا آقای رفیع و آقای حاج ابوالقاسم زاهدی تهیه شود مشكلات كار دقیقا بیان خواهد گردید.

نصیحتی برای دارندگان قنات:
پدران ما عقیده داشتند كه باید هر دو سال یكبار سراسر قنات لایروبی شده و حداقل سالی یك پشته قنات به جلو پیشرود تا نقصانی در آب قنات پیش نیاید.
سخنان فوق اهمیت قنات و زحماتی را كه گذشتگان ما كشیده‌اند و علم و تجارب آن‌ها را آشكار می‌سازد. شركت در جلسات فوق مرا كنجگاو كرد كه سوالات زیادی در مورد حفر قنات مطرح كنم و بیاد دارم كه مرحوم پدرم و مرحوم عبدالرحیم زاهدی با چه دقتی و با نمایش تصاویری كه با انگشت روی خاك رسم می‌نمودند ریزه كاری‌های این علم را برای من توضیح می‌دادند. یكی از ان سوالات مرا به درس هندسه خیلی علاقه‌مند ساخته بود و سعی می‌كردم كه گفته‌های آن‌ها را با آموخته‌های درس هندسه خود تطابق دهم. در اینجا بیاد استاد هندسه خود در نایین، استاد سلیمانی افتادم و برای او از خداوند طلب خیر و رحمت می‌نمایم.

چگونه دو میله چاه در زیر زمین به یكدیگر سوراخ می‌شده است؟

امروزه شاید با وسایلی كه وجود دارد و با مهندسینی كه می‌توانند از این ابزار استفاده كنند كار آسانی باشد؛ هر چند كه دیدیم در اصفهان در حفر كانال مترو نزدیك بود سی و سه پل هم خراب شود! اما من بر آنم كه طرز كار مقنی‌ها را تشریح كنم.


معمولا دو حلقه چاه به فاصله 50 متر از هم كنده می‌شود كه چاه بالایی نزدیك به مادر چاه و چاه پایینی نزدیك به چشمه قنات خواهد بود. واضح است كه بین چاه بالایی و پایینی شیبی روی سطح زمین قرار دارد كه با تراز اختلاف شیب محاسبه می‌شود، حال اگر چاه بالایی 30 متر باشد و شیب زمین هم نیم متر باشد عمق چاه پایینی را 5/29متر می‌كنند.
بعد از آماده شدن دو حلقه چاه دو دست مقنی از هر دو چاه باید به سمت یكدیگر پیش بروند تا به هم دیگر برسند.

این كار دو فایده دارد:
اول آنكه سرعت كار بالا می‌رود، دوم آنكه برای خارج كردن خاك داخل كانال باید در نهایت مسافت كمتری پیموده شود.
اما كوچكترین انحراف سبب سوراخ نشدن كانال می‌شود.

چگونه این مشكل حل می‌شده است؟
بعد از آماده شده دو میله چاه، طنابی بالای دو میله چاه در راستای مسیر قنات و در هر چاه دو ریسمان به ته چاه كشیده می‌شده بطوریكه دو سر هر ریسمان در داخل هر چاه به چوبی یك متری متصل و دو سر دیگر ریسمان‌ها در بالای چاه به طناب مسیر قنات متصل می شده است. حال دو چوبی كه در دو چاه آرام می‌گرفته، مسیر كندن كانال را برای مقنی مشخص می‌ساخته است. پس از آن كار حفر در آن مسیر آغاز می‌شود.
از یك مقنی سوال كردم كه در موقع جلو رفتن كانال چطور در كار شما انحرافی پیش نمی‌آید؟ در پاسخ گفت: معمولا نور پشت سرمان كه از میله چاه به داخل كانال می‌افتد راهنمای ماست كه مسیر را مستقیم به پیش برویم.

شیب لازم در قنات:
حتما وقتی دو میله چاه به هم سوراخ می‌شود تراز است و برای جریان یافتن آب به شیبی نیاز است. مقنی‌ها بعد از سوراخ شدن دو چاه، آب را كه همیشه در چاه‌های بالایی وجود دارد جاری می‌سازند. حركت آب مشخص می‌كند كه چه مقدار باید كف برداری شود، لذا كف قنات به اندازه لازم برای جریان آب برداشته می‌شود. بعد از كف برداری جلو آب ، برای جلوگیری از حفر پشته بعدی با خاك سد می‌شود و فقط در مواقع ضروری آن بند خاكی را می‌گشایند.


سخن پایانی:
ریزه كاری‌های زیادی در حفر قنات تجربه شده است كه این تجربیات دریایی از مهندسی حفر قنات است و این مقاله مشت نمونه خروار است. اكنون كه می‌شنوم بسیاری از فرزندان چوپانان رشته عمران می‌خوانند، چه خوب است در این زمینه تحقیقات دقیقی انجام داده و این تجارب را علمی، مكتوب نمایند. ابوالقاسم مستقیمی

منبع : نایین پژوه

لینک این مطلب : http://naeinpajoh.comp71 text/html 2013-02-09T01:35:57+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/80

سیر تحوّل صنعت آرد گندم و آسیابانی در چوپانان

نویسنده :نسل سومی

در بدو تاسیس چوپانان تنها وسیله ای كه می توانست برای تهیه نان به ساكنین كمك كند آسیا دستی یا دستاس بود . دستاس از دو سنگ سخت و گرد تشكیل شده كه سنگ پائینی ثابت و سنگ بالایی متحرك بود در وسط سنگ پائینی میله ای ثابت نصب می شد و در وسط سنگ بالایی سوراخی تعبیه می گردید كه سنگ بالایی بر روی سنگ پائینی قرار می گرفت و در حاشیه سنگ بالایی دسته ای چوبی نصب می شد كه به وسیله انسان این سنگ به گردش در می آمد و انسان با دست دیگر غلات را به سوراخ وسط سنگ می ریخت و با سایش دوسنگ غلّه به آرد تبدیل می شد.

معمولاً در تمام منازل یك دستاس تعبیه می شد و جزء ضروریات زندگی بود. امّا اینكار بسیار سخت و مشكل بود و نیروی زیادی را به خود اختصاص می داد . به همین علت مالكین چوپانان به فكر ایجاد یك آسیاب آبی افتادند . اما به علت اینكه محل رو آمدن آب چوپانان تا مزارع كشاورزی فراز زیادی نداشت در احداث آسیاب مردد بودند با مطالعاتی كه انجام شد بالاخره تصمیم به احداث آسیاب آب نمودند .

آسیاب آبی

رکن اصلی آسیاب یک چرخ چوبی است که با نیروی آب می‎گردد. چَرْخاب (توربین آب) که به آن «پَره» هم می‎گویند، به سنگ رویی آسیا وصل است و آن را می‎گرداند. چرخاب محوری استوانه‎ای دارد که در یک سر آن نوکی فلزی و بر سر دیگرش میله‎ای آهنی فرو شده و پرّه‎هایی به سطح دور آن وصل است. چرخاب را به دو صورت افقی یا عمودی درگذر آب قرار می‎دهند. چرخاب افقی محوری قائم دارد که پرّه‎ها به‎طور افقی در شکافهای مایل روی آن فرو رفته و محکم شده است. این چرخاب زیر سنگهای آسیا کار گذاشته می‎شود. طرز قرار گرفتن چرخاب زیر سنگهای آسیا کار گذاشته می‎شود. طرز قرار گرفتن چرخاب چنین است که نوک فلزی سر پایین محور در سوراخ سنگی که بر کف آب قرار داده شده. فرو می‎رود و میلة آهنی سر بالای آن از میان سنگ ثابت زیرین آسیا می‎گذرد و در گلوی سنگ گَردان آسیا محکم می‎شود. چرخاب قائم که محوری افقی دارد معمولاً در کنار سنگهای آسیا کار گذاشته می‎شود. یک سر محور این چرخاب در سوراخی در دیوار قرار می‎گیرد و سر دیگرش با یک چرخ‎دندة چوبی به محور عمودی زیر سنگهای‌آسیامتصل‌می‎شود.
از قدیم 3 گونه آسیای آبْگَرد در ایران معمول بوده است. این آسیابها را آسیاب تنوره‎ای یا پَرّی، آسیاب ناوی یا ناودانه، وآسیاب‌چرخی‌یا‌شیبی‌می‎نامیدند.
آسیاب تنوره‎ای



مدل آسیاب چوپانان تنوره ای بود

آسیاب تنوره‎ای، آسیابی است که چرخاب آن با فشار نیروی ابی که در تنوره یا چال انباشته می‎شود، می‎چرخد. تنوره را به شکل قیف در زمین کنار آسیاکده می‎سازند. دهانة تنوره آسیا چوپانان به قطر 1.5 تا 2 متر، همتراز با سطح زمین و بام آسیاخانه، و بُن آن به قطر 5/ متر پایین‎تر از کف آسیاخانه، و گودی آن معمولاً از 3 تا 5/3 متر، بود. در بن تنوره یا انتهای دیوارة آن سوراخی بود که به آبراهی شیب‎دار، که رفته‎رفته تنگ‎تر می‎شد، میپیوست. آب انباشته شده در تنوره با فشار زیاد از این آبراه، که در زیرزمین و معمولاً با گُنْگ یا تنبوشه (لوله‎های سفالین) ساخته می‎شد، می‎گذشت و به پرّه‎های چرخاب می‎خورد و آن را می‎گرداند. آسیابهای تنوره‎ای بیشتر در جاهای کم‎آب ساخته می‎شده و با آب قنات و چشمه به گردش درمی‎آمده است،

محل احداث آسیاب آب چوپانان در عرض خیابان اصلی روبروی كوچه تنگو یعنی بالای خانه میرزا قرار گرفت یعنی در واقع در محل مظهر قنات ،تنوره احداث شده بود كه روی تنوره گنبدی كوچكی احداث شده بود و آب قنات بداخل آن هدایت می شد . معمولا میزان ورودی آب باید از میزان خروجی آب در تنوره كمی بیشتر باشد به همین علت مقدار كمی آب از تنوره سرریز می كرد كه در جایگاه كوچكی در كناره تنوره جهت مصرف اهالی بالای چوپانان اختصاص یافته بود از كنار تنوره تا پیاده رو سمت دیگر خیابان كه فكر می كنم جلو منزل آقاِ مالكی است عرض خیابان به عمق

3تا 4 متر و به عرض 3 متر گودالی حفر شده و با ملات آهك و آجر سالنی با طاقهای كوچك گنبدی احداث شده بود كه به وسیله پلكانی در جلو منزل آقای مالكی اتناقكی كه درگاه آسیاب بود به بیرون راه داشت .

بیشتر آب چوپانان وارد تنوره می شد و بعد از به حركت در آوردن آسیاب به وسیله كاریزی آب به قسمت پائین چوپانان هدایت می سد و دومرتبه در جلو خانه حسین عسكری آب از چشمه ای ظاهر می شد و بخشی از مردم آب مصرفی خود را از این چشمه برداشت می نمودند.

آسیابان های چوپانان

اگر اطلاعات من صحیح باشد قدیمی ترین آسیابان چوپانان علی آسیابون بوده است كه متاسفانه من شناخت نسبت به آن بزرگوار ندارم.

خاطرات من از حسن آسیابون

دومین آسیابان چوپانان حسن آسیابون نام داشت كه از اهالی مهاجر از گرمه بود و به حسن بشیر شهرت داشت من حسن بشیر را بیشتر با خاطرات خاصی به خاطر می آورم كه ذكر آن خارج از لطف نیست .حسن بشیر چپق می كشید و پك های عمیقی به چپق می زده كه من بارها اورا در حال چپق كشیدن تماشا كرده بودم . دومین خاطره من از حسن آسیابون این بود كه اولین همسر ایشان كه همشهری او و از اهالی گرمه بود در هنگام زایمان دچار مشكل شد و به رحمت خدا پیوست و بچه های كوچكش را یتیم كرد من در آن دوران در دبستان ستوده درس می خواندم و احساس ترحم شدیدی نسبت به همكلاسیم مرحوم حسین بشیر احساس می كردم كه مادرش را از دست داده بود . حسن بشیر بعد از مدتی همسر دومی اختیار كرد همسر دوم او نیز هنگام زایمان اولش دچار مشكل شد و به رحمت ایزدی پیوست و حسن همسر سوم خود را اختیار كرد كه خوشبختانه همسر سوم او در سلامت ،فكر می كنم در قید حیات باشند.

بیچاره آبگوشت

خاطره سوم من این است كه در سال 1345 در ایرا ن سرشماری عمومی انجام پذیرفت و مامور سرشماری در چوپانان آقای میرزابیكی از معلمین چوپانان بود هنگامی كه او حسن بشیر را سرشماری می كردئ من در كنار آنها ایستاده بودم و به سوالات او و پاسخها گوش می دادم آقای میرزابیكی از حسن بشیر پرسید شما معمولا چی می خورید؟ و حسن پاسخ داد ماست كشك شیره تخم مرغ آش ارزن بیچاره آبگوشت كه در اینجا آقای میرزابیكی خندید و گفت بیچاره آبگوشت چه نوع غذایی است ؟ كه حسن بشیر دستور پخت بیچاره آبگوشت را به شرح زیر بیان كرد .

در قلیف مقداری چغندر و عدس می ریزیم و بار می گذاریم تا بپزد و بعد از پخته شدن چند قاشق روغن و گرمی و چند تكه ترف در آن می ریزیم و بعد در كاسه ای نان ریز می كنیم و این آبگوشت بدون كوشت را روی آن می ریزیم و می خوریم

سومین آسیابان مرحوم علی پركاس بود كه مدت آسیابانی او خیلی كم بود و تقریبا عمر آسیاب آب به پایان رسید

شنیده ام كه مرحوم عباس عظیمی برای احداث آسیاب باد اقداماتی كرده بود ولی هیچگاه آسیاب باد او در چوپانان مشغول به كار نشد

آسیاب های موتوری

اما چون آسیاب آب جوابگوی مردم چوپانان نبود متاسفانه من میزان كارآیی آسیاب آب چوپانان را نمی دانم.مالكین چوپانان به فكر یك دستگاه آسیاب موتوری افتادند و یكدستگاه آسیاب موتوری خریداری كرده و در كنار باغ ملی آسیاب آب را احداث كردند هنوز چند ماهی از تاسیس آسیاب موتوری به آسیابانی حسن بشیر نگذشته بود كه مرحوم حاج مندلی رادیو در منزل خودش دومین آسیاب را احداث كرد و رقابت شدیدی بین او و آسیاب مالكان در گرفت و بعد از مدتی سومین آسیاب توسط مرحوم حمزه مشتاقی احداث گردید و رقابت شغل آسیابانی در چوپانان خیلی داغ شد تا اینكه یك روز در موتور یكی از آسیا ها شكر ریختند و رقابت تبدیل به یك رقابت ناسالم گردید به هر حال آسیاب میانه بعد از چندین سال فعالین به علت فرسایش تعطیل شد و آسیاب مندلی رادید و حمزه نیز با مرگ این بزرگواران تعطیل گردید و در این اواخر علی اسكندری آسیاب برقی خود را احداث كرد اما با ورود سهمیه آرد به چوپانان دیگر فقط چرخ یك آسیا در چوپانان به زحمت به چرخش می افتاد.

پایان كار آسیاب آب چوپانان

بعد از احداث آسیاها موتوری ، و تعطیل شدن آسیاب آبی ساختمان آسیاب چند سالی به صورت مخروبه بود و در این زمان صنعت

كامیونداری رواج یافته بود و چون كامیون ها باید از پشت بام آسیا رد می شدند خطر سقوط سقف وجود داشت به همین علت چند نفر كامیوندار رضایت مالكان را برای تخریب آسیا بدست آوردند و با تخریب سقف آسیا و پر كردن گودال آن پرونده آسیاب آب بسته شد.

منبع :http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?avaid=213

اگر همشریان عزیز مرا در تكمیل این اطلاعات یاری كنند بسیار مسرور خواهم شد. text/html 2013-02-06T00:25:56+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/79

مقاله كامل ارسالی به روز نامه اطلاعات توسط دوستدار عزیز چوپانان محمدرضا فاضلی

سرزمین ماسه های طلایی

روستای چوپانان

منظم ترین روستای خشتی و گلی جهان عنوانی است که این روستا به خود اختصاص داده است ،و برای دستیابی به این ولایت باید از اصفهان به سمت نایین رفته و از آنجا به سمت کویر ایران در جهت شمال حرکت کنید و اگر ۱۸۰ کیلومتر راه را طی کنید به این ولایت خواهید رسید .کل سابقه این آبادی از لحاظ قدمت به ۱۰۰ سال نمی رسد ولی پیش رفت چشمگیر این روستا در ساخت خانه هایی منظم از خشت و گل باعث رشد فزاینده جمعیت در حدود ۴۰الی ۵۰سال پیش گردید ، دشتی پر آب و خاکی مرغوب دارد. ریشه اصلی این روستا به دهی در ۱۵ کیلومتری آن به نام “حجت آباد” برمی گردد . دقی (زمینهایی تخت در دل بندهای ماسه بادی که آب باران در آن جمع می گردد و تامدت یکماه پر آب می مانند و بسیار پر رونق است) بسیار حاصلخیز بود اسیر ماسه های جنوبی “ریگ جن ” ، قناتی پر آب دشت و مزارعی سرسبز و احتمال اینکه در این مکان با توجه به شیب زمین و مسیر رودخانه ها، دریاچه کوچکی بوده بسیار است .



بقیه مقاله را در ادامه مطلب بخوانید text/html 2013-02-05T00:00:00+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/77

بادام كوهی

تدوین: نسل سومی

بادام کوهی در خاکهای عمیق تا نیمه عمیق، سنگریزه دار و بر روی تشکیلات آهکی – سیلیسی در شیبهای ملایم کوهستانها می‌روید. این درختچه را با فراوانی می‌توان در کوهپایه‌های اطراف چوپانان دید. بادام کوهی از خانواده گل سرخیان می‌باشد. ارتفاع متوسط گیاه بین2/5 تا ۳ متر و قطر تاج پوشش آن نیز به ۲ تا2/5 متر بالغ می‌گردد. گل‌های سفید رنگ بادام معمولاً قبل از ظهور برگها در اوایل فروردین ماه ظاهر می‌شوند.

بادام کوهی که در لهجه محلی به آن ((تنده )) می گویند درختچه ای بسیار مقاوم است که در اواخر اسفند ماه با شکوفه بسیار زیبای خود دره های کوهسارهای منطقه را بسیار زیبا می کند .

در سالهایی که بارندگی خوب است تمام شاخه های این درختان پر از دانه های بادام وحشی می شود بادامهایی کوچک و محکم با هسته ای بسیار تلخ که حتی گوسفندان اگر بیشتر بخورند آنها را می کشد . می گویند تلخی این دانه ها به علت وجود سیانور در آن می باشد . در گذشته دانه های تنده را جمع آوری می كردند و بعد از شیرین كردن آنرا به عنوان آجیل شب عید استفاده می كردند اما متاسفانه من اطلاع ندارم كه در چوپانان چگونه بادام تلخو را شیرین می كرده اند . اما با مطالعه در اینترنت راههای زیر در شیرین كردن آن به كار رفته است

روش های شیرین كردن بادام كوهی

الف- بعد از جمع آوری بادام ها از كوهسار آن را درون کیسه گونی ریخته و در ته جوی آب می گذاشتند تا پس از چند روز تلخی آن از بین برود . سپس دانه را بوسیله دستاس ( آسیاب دستی ) می شکستند و مغز آن را خارج کرده و سپس آن را کمی تفت می دادند و به عنوان یک خوراکی بسیار مفید و خوشمزه از آن استفاده می کردند . مغزاین گیاه به علت داشتن کلسیم زیاد در 


درمان و پیشگیری از پوکی استخوان بسیار مفید می باشد .

ب -برای شیرین کردن بادام کوهی آن را در خمره ای می ریختند و بر آن آب جوش و نمک می افزودند .خمره را با پیچیدن گیلیم گرم نگه می داشتند.هر روز این کار را تکرار می کردند .در روز سوم یا چهارم بادام کوهی شیرین و قابل خوردن می شد

موارد استفاده از بوته بادام كوهی

1- از میوه آن بعد از شیرین كردن به عنوان آجیل استفاده می شود و به آن مغزو ویا مغزه چو یا مغزه چی می گویند.

2-از پوست ساقه و بخصوص ریشه این گیاه برای دباغی کردن پوست برای درست کردن مشک آب و خیگ ویژه ماست و دوغ و کمه و... و همچنین در رنگرزی استفاده می کردند .

3- از سرشاخه‌های درخت بادام كوهی برای بافتن سبداستفاده می شده است

4- از ساقه های كلفت تر به عنوان عصا و چوبدستی و دسته كلنگ استفاده می شده است

5- با سوزاندن چوب آن بهترین نوع ذغال به نام ذغال بادام تهیه می شده و همین مورد سبب نابودی درختان در سالهای قبل بوده است

6- از روغن دانه های این گیاه به عنوان دارو استفاده می شده است

منابع : http://www.larshenasi.com/

.http://www.maymand.ir

http://www.mypersianforum.com/showthread.php?t=177699#axzz2Ju9NlChN text/html 2013-02-03T01:06:52+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/72


حلّاجی در چوپانان

نویسنده : نسل سومی

شاید مادر بسیاری از مشاغل قدیم حلاجی بوده است . حلاج كسی است كه با ابزار ساده دست ساز خودش پنبه ، پشم ، موی بز ، كرك شتر و بز ، را می زده و با این عمل خس و خاشاك را از درون این الیاف خارج می كرده و بین الیاف فاصله ای می انداخته و این الیاف زده شده در كارهایی مثل تهیه لحاف و تشك و بالش و نخ و ریسمان و نمد مالی و پارچه بافی و عبابافی و گلیم بافی و قالی بافی مورد استفاده قرار می گرفته است .

ابزار كار حلاج

كمان ، زه كمان ، مشته ، پنبه یا الیاف دیگر

کمان چوبی بلند بود که یک طرفش هلال تر از طرف دیگرش بود، دو طرفش را به وسیله زه به هم وصل می کردند.

زه چیست؟

زه روده هفت لایه گوسفند بود که تابیده می شد. بعد که به کمان وصل می شد با مشته که مانند گوشت کوب بزرگ و از جنس چوب بود، به زه کمان می زدند و پنبه ها به وسیله این ضربات زده می شد.

هنگام زدن پنبه یا پشم و.... صدای دلنشینی به گوش می رسد و این صدا در پنبه زدن هر حلاجی گوناگون است به طوری كه در دهات اگر دو یا سه حلاج باشند اهالی از روی صدای تار حلاجی می توانستند تشخیص دهند كه چه كسی حلاجی می كند معمولاً آهنگ هایی مثل بنگ بنگ ، تپ ،تپ ، رینك رینگ به گوش می رسد كه این صدا ها دائما در پرده هایی از موسیقی بالا و پائین می رود .

پنبه را رعیت ها در مزرعه می كارند بعد از بر داشت آن توسط زنها از غوزه خارج می شود و بیشتر زنها با چرخو پنبه تخم را از الیاف پنبه جدا می سازند كه به آن دونكی هم می گفتند و مقداری از آن برای كاشت سال بعد مورد استفاده قرار می گرفت و مازاد آن به مصرف خوراك گاو وگوسفند می رسید .

حلاج های چوپانان

قدیمی ترین حلاجی كه من می شناسم سكینه حلاج بود كه از همین راه مخارج زندگی خود و فرزندشان را تامین می كرد .

بعدا علی موبد و علی اسكندری نیز این كار را انجام می دادند.

تا بالاخره علی اسكندری دستگاه حلاجی ماشینی و صنعتی خود را وارد چوپانان كرد و بدین ترتیب صدای تار كمان حلاجی به تاریخ پیوست .

برای جاودانگی نام این بزرگان به عكس آنان جهت انتشار علاقه دارم text/html 2013-02-02T05:56:34+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/76

چگونه در چوپانان برنج بكاریم

نویسنده : نسل سومی
امروز به قصد خرید تخمه خام آفتابگردان راهی بازار شهرمان شدم معمولا اجناس در بازار شهرمان قدری ارزانتر است قیمت های زیر مورد توجّه من قرار گرفت
بهترین نوع تخمه خام كیلویی 3500 تومان و نوع نامرغوب تخمه كیلویی 2000 تومان
امّا قیمت كنجد به شرح زیر بود
كنجد پوست نكنده نسبتاً پاك و تمیز كیلویی 7500 تومان و كنجد ناپاك تر كیلویی 6000 تومان
امروز یعنی 15 بهمن ماه در شهر ما برنج طارم شمال را كیلویی 5700 تومان می فروختند
به یاد دشت چوپانان در دوران بچگی افتادم كه در تابستان، دشت چوپانان- خصوصا دوطرف جوی های بند های بهاره- بوته های زیبای كنجد، زیبایی خاصی به دشت چوپانان می دادند و به خاطر می آورم كه محصول خوبی نیز عاید كشاورزان می شد
با یك حساب سر انگشتی می توان نتیجه گرفت كه ما در چوپانان به راحتی می توانیم برنج بكاریم یعنی كنجد بكاریم و آنرا از بزنج گرانتر بفروشیم
امّا متاسفانه با كاشت یونجه و زحمت زیاد برداشت آن ما جلو كشت تمام محصولات را گرفته ایم . امروزه یك كشاورز موفق كسی است كه مطابق تقاضای بازار كشاورزی می نماید امسال قیمت كنجد از تخمه آفتابگردان بیشتر است پس بهتر است به جای تخمه كنجد كشت شود

text/html 2013-02-01T10:05:52+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/75

با سپاس از خداوند و كلیه كسانی كه با دلسوزی مشكل قنات را رفع كردندخصوصا كسی كه این كار را مدیریت نموده است
قنات راه افتاد
نوشته شده توسط: چیتا 

ارسال به

کار کار مرادو بوده - همون حدسی که ذبیح زده بود درسته . قضیه این بوده که بیل بکو که داره

کانال مکنه برای فیبر نوری رسیده بوده حدودآ روبروی پمپ بنزین که اینجا آب قنات بالاهه و

یارو هم نمدونسته و خلاصه که فرو مره و بنده خدا اطلاع هم نداده بوده و قضیه مال چندروز

پیش بوده که کشاورزا هم متوجه شده بودن آب کم شده . تا اینکه دیشب کلآ آب قطع مشه

و بررسی مکنن میبینن که بله کار کار مرادووه - و خلاصه که نماینده رعیتا دست بکار مشن

و قنات را دوباره راهش مندازن . خوب خدارا شکر که این هم به خیر وخوشی تموم شد.

lمنبع خبر :http://chopponoon.mihanblog.com/post/1656 text/html 2013-02-01T00:43:07+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/74 دست و پا ما را که خشکوندن امشب!

قنات چوپونون خشک شده

دوسه تا بچها لطف کردن و خبرشا رسوندن با این عنوان که قنات خشک شده
گویا تا ساعت 21:30 آبش خوب بود و بعد یهو شروع به کم شدن موکنه و ظرف یه ربع آب قطع مشه
جوب سمت دهیاری که کامل خشک شده و جوب سمت حاج مصطفی تا الان -که حدود 23:15 پنجشنبه 12 بهمنه- چکه چکه داره نفسای آخرا مکشه

من اصن تو این چیزا سررشته ندارم. کسی اگه مدونه به ما هم بگه

اینکه یهو آب قطع شده متونه دلیل این باشه که آب خشک نشده. اینجوریم که قدیمیا و کارشناسا مگن سفره زیرزمینی چوپونون تموم شدنی نی. گویا به باتلاق گاوخونی متصل مشه. گویا فیبر نوریا که دارن کار موکنن بیل بکهو رو قنات کار مکرده و از روش رد شده.
ولی جالبه که آب مث چشمه زلاله و ذره ای گِلو نی... برا همینم فرضیه تمبیدن قنات و کور شدن رد مشه...

نمدونم والا... خبری شد تو همین پست اطلاع مدم

چون خبر مهمه فعلا همین تیتر سایت هس

منبع خبر :http://chopponoon.mihanblog.com/post/1654

اگر باران نبارد و سیل جاری نشود تنها علت خرابی در قسمتی از قنات است كه باید هر چه زودتر راه آب باز شود و الا جمع شدن آب در كانال قنات امكان خرابی بیشتر دارد منتظر خبرهای خوش هستیم text/html 2013-01-30T06:53:43+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/73


آن گور غریب

(نصرالله‌خان عامری)

نوشته : محمد مستقیمی

خوب یادمه، از همون بچگی هر وقت با مادرم می‌رفتم پاتلو«گورستان چوپانان»، البته اون قدیما مردم خیلی قبرستون نمی‌رفتند سالی ماهی یکی دوبار ، معمولاً عاشورایی، براتی، عرفه‌ای یا اگر کسی می‌مرد برای مراسم کفن و دفن که اون روزا نمی‌دونم چرا آدما خیلی هم نمی‌مردند؛ بچه‌ها و نوزادها خیلی می‌مردند که مراسم و کفن و دفن نداشتند. مامایی، سکینه حلاجی، فاطمه حاج‌بابایی با یکی دو تا زن از بستگان نوزاد مرده می‌رفتند و بی سر و صدا اونو دفن می‌کردند.



گورستان چوپانان(پاتلو)

برای مطالعه بقیه مطالب به علت طولانی بودن متن به صفحات زیر مراجعه و آنرا كلیك كنید

آن گور غریب(سرگذشت نصرالله‌ خان) قسمت 1

قسمت 2 نصرالله خان

قسمت 3 نصرالله‌خان

قسمت 4 نصرالله خان text/html 2013-01-28T06:13:45+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/70

یادی از مقنیان زحمتكش، اوّلین سازند گان چوپانان

نویسنده : نسل سومی

متاسفانه نمی دانیم كه وقتی چند نفر از بنیانگذاران چوپانان از انارك به سمت چوپانان حركت كردند آیا خودشان در كندن قنات مهارت داشتند یا استاد مقنیی را برای این كار با خود آوردند . امّاآنها با خود دو سه نفری را آوردند و بعد از حفر چاه اصلی و محاسبات شیب زمین اقدام به حفر قنات كردند . آنطور كه من از شنیده هایم به خاطر می آورم آنها حفر قنات را از چاه اصلی به سمت پائین شروع كرده اند ولی بسیاری معتقدند كه حفر قنات از مظهر قنات شروع شده است.

امّا در حفر قنات استادان مقنّی به كمك آنها آمده اند كه مشهورترین آنها استا علی بوده است و به خاطر دارم كه مرحوم پدرم از استاد مقنی دیگری از اهالی فرخی به نام استا نصیر نیز یاد می كردند . اما لازم به ذكر است كه در حفر قنات چوپانان خود مالكان چوپانان و خصوصا تعدادی از فرزندانشان به عنوان مقنی و كارگر چرخ چاه نقش بزرگی در احداث قنات داشته اند . حصوصاً اینكه در اواسط كار نیمی از مالكان بودجه مالیشان تمام می شود و برای ادامه كار مجبوراً خودشان آستین ها را بالا بزنند . و برای اجرای عدالت وسرعت كار بیشتر قرار می گذارند كه هر شبانه روزی عهده دار كندن یك پشته گردد حال او می خواهد خودش این كار را انجام دهد یا اینكه به مقنی اجرت پرداخت كند و بدین ترتیب چندین چرخ چاه برسر میله های چندین پشته به حركت در می آید . تا بالاخره آب چوپانان جاری می شود .

با جاری شدن آب فعالیت مالكین افزایش می یابد و باید هم زمین های كشاورزی آماده گردد هم كشاورزی انجام پذیرد و هم به علت كم بودن آب قنات پیشكار كنده شود ریرا تا چندین سال به علت كم بودن آب قنات آب ابتدا در سلخی (استخری) جمع می شده و بعد آبیاری انجام می گرفته است .به همین علت نیرو های مهاجر اولیه به چوپانان می آِیند.

به غیر از بعضی از مالكان و بعضی از فرزندانشان كه در كندن قنات سهم بسزایی داشته اند رعیتها نیز در كندن قنات و خصوصا پیشكار چوپانان سهم بسزایی داشته اند اما كسانی كه بیشتر ایّام خود را صرف قنات كرده و خصوصا بعدا در احداث قنات های حجت آباد و آشتیان نقش داشته اند .افراد زحمتكش زیر هستند.

اوستا علی-فرزندان اوسا علی-اوسا نصیر – اوسا محمدحسین نظریان –اوسا حسن نجفیان –حسین حسن كلانتری – علی اكبر حسن كلانتری – قاسم جلالپور- برادران سعادت { یعنی اوستا قربان – رضابور- صفر- قاسم (كور)}ابوالقاسم سعادت- حسین ابراهیم علی – حسین قاسمی (برجی) – ابراهیم غلامرضا جلالپور- حسین عباس قاسم رنجبر – محمد باقر ضیائی-غلامرضا رنجبر-

از قاسم سعادت (كور) – حسین قاسمی (برجی) – ابراهیم غلامرضا جلالپور باید به عنوان سه یار قنات یاد كرد زیرا این سه نفر در تمام طول عمرشان به صورت مقنی دائمی در قنات انجام وظیفه كردند و از قنات طی سالیان درازی نگهداری نمودند

ناگوارترین حادثه قنات های چوپانان

خوشبختانه در احداث سه قنات چوپانان –حجت آباد و آشتیان هیچ حادثه ناگواری برای كارگران زحمتكش و مقنیان پیش نیامده است

یك حادثه قابل ذكر این بود كه در یكی از روز های تابستان كه سه برادر سعادت یعنی قربان و صفر و قاسم و حسین برجی و ابراهیم غلامرضا برای لایروبی قنات وارد قنات در نزدیكی منزل حسنعلی افضل می شوند بعد از اینكه اول قاسم از چاه پائین می رود و وارد كانال قنات می شود ، نفر دوم قربان سعادت از چاه پائین می رود و وارد كانال می شود و سپس برادر دیگرشان صفر وارد چاه می شود كه هنوز چند متری پائین نرفته ناگهان دهانه چاه كه ریگی بوده است ریزش می كند و صفر با خاك زیادی در ته چاه سقوط كرده و سر او و قسمتی از بدنش به زیر خاك می رود اما قربان بلافاصله برادر خود را می بیند و خوشبختانه می تواند برگردد و با تلاش و كمك قاسم كه اونیز خود را به آنها می رساند در اندك زمانی صفر را از زیر خاك بیرون می كشند . آب قنات قطع می شود من به اتفاق مرحوم شیخ مستقیمی و عبدالرحیم زاهدی و چند نفر دیگر زیر درخت توت در كنار جوی آب نشسته بودیم كه من گفتم كه آب خیلی گل آلود و كم شده است كه شیخ مستقیمی گفت قنات ریزش كرده و مقنیان در خطرند مردم را جمع كنید تا به كمكشان برویم مرحوم عبدالرحیم داد می كشید و هر كس را می دید ادرس مقنیان را می داد زن و مرد كودك و جوان به سمت پایاب بهداری سرازیر شدند وقتی ما به آنجا رسیدیم حسین برجی و ابراهیم غلامرضا هم سرو صدا كرده بودند و كمك خواسته بودند و هم خودشان برای كمك دست به كار شده بودند .من وقتی به كنار قنات رسیدم تازه صفر را كه تقریبا در حالت بدی بود از داخل قنات بیرون آورده بودند . فكر می كنم دكتر جزایری دكتر چوپانان بود او نیز با كیف دستی اش به سمت مردم می دوید وقتی اورسید به كمك چند نفر دیگر مشغول تنفس مصنوعی و كمك های اولیه شد . خوشبختانه صفر نجات پیدا كرد هر چند كه مدتی در بستر بیماری بود تا بهبود كامل یافت .من حادثه ای تلخ تر از این در قنات های چوپانان بیاد ندارم.

به هر حال قنات و احداث آن خاطرات زیاد و فنون زیادی داشته كه متاسفانه ما هیچگاه به آن اهمیت نداده ایم كه اگر پدران ما خاطراتی در این زمینه دارند ما وظیفه داریم آنها را بنویسم و به دیگران ارائه دهیم

حتما من اسم مقنیان زیادی را كه در احداث قنات های چوپانان زحمت كشیده اند را نمی دانستم و ننوشته ام اگر شما نام و خاطرات آنها را به خاطر دارید مرا مدد كنید text/html 2013-01-26T13:21:48+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/69

مشكاو



نویسنده:آرش برادران اناركی
یکی از وسائل نگهدارنده و خنک کننده آب شیرین در گذشته های دور انارک ، مشک بوده است که در معادن و همچنین توسط ساربانان بسیار مورد استفاده قرار میگرفته است .
مشک را از پوست بز و گوسفند و با دقت وحوصله زیاد و طی مراحل خاصی آماده مینمودند .
ابتدا پوست را در آب و خاکستر قرار میدادند تا موهایش از بین برود و سپس جهت استحکام و رنگ پذیری در محلولی از آب و پوست انار قرار میدادند و پس از آماده شدن آن را به دست مشک دوز میدانند که قسمت انتهایی پوست را بدوزد و محل دستهای حیوان را به دسته مشک تبدیل نماید و رشته ای بعنوان بند مشک به آن اضافه کند.
مشک آب را پس از دوخته شدن ، از ریشه درخت بادام پرمی نمودند و در آفتاب قرار میدادند و پس از گذشت چند هفته و رنگ پذیری یشتر پوست ، هر روز آب داخل آن را عوض میکردند تا رنگ و طعم آب طبیعی و مشک قابل استفاده گردد .
مشک بزرگ را در گویش محلی (مشکاو ) و مشک کوچک را (سرمشک) مینامیدند .
هنگامی که پوست مشک در مجاورت هوا قرار میگرفت موجب خنک شدن آب داخل آن میگردید .

منبع :https://www.facebook.com/arash.anaraki.9 text/html 2013-01-23T11:01:18+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/66
آنغوزه

تدوین: نسل سومی

اسامی دیگر آن

آنقوزه»، « آنغوزه» ، «انغوزۀ هراتی » ، « انگژد» و « انگژه» و در برخی مناطق ایران از جمله اصفهان بانام محلی « انگشت کنده » نامیده می شود. در کتب طب سنتی بانامهای «حلتیت» ، « حلتیت منتن»، « حلتیت طیب» و « صمغ الانجدان » ذکر شده است. به فرانسوی آنرا Assa foetida , Asa foetida و به انگلیسی Stingingassa،Assa fetida و Assa foetida می نامند.

در جنوب خراسان آنرا كما می نامند و در خور و بیابانك آنرا هنگ می گویند

مشخصات گیاه

گیاه آنغوزه گیاهی است علفی چند ساله ، ریشۀ آن کمی ضخیم و گوشتی، برگهای آن بسیار بریده و غباری ، ساقه آن مجوف و گوشتی و بلندی آن تا 2 متر می باشد. گلهای آن به رنگ زرد و به گروه چتر مانند در انتهای ساقه ظاهر می شود.این گیاه در چند سال اولیه سن خود ساقۀ قابل رویتی ندارد و برگهای آن گسترده روی زمین است که در مراتع به نام « کماه » و « انگزاکماه» چوپانان می شناسند و مورد توجه و علاقۀ گوسفندان است. دام را چاق می کند ولی گوشت گوسفند کمی بدبو می شود . میوۀ این گیاه دارای دو تخم به رنگ قهوه ای تیره و سیاه ، بیضی کمی پهن و بسیار بدبو می باشد. از ریشۀ این گیاه یا قسمت پایین ساقه و یقۀ گیاه با تیغ زدن یا قطع در ناحیه یقه دراواخر بهار، شیرۀ بسیار متعفنی در طول تابستان خارج می شود که درمجاورت هوا به تدریج سف می شود که همان « آنغوزه » است. این گیاه در اراضی بائر و خشک و آهکی مناطق گرم آسیا می روید. بوی استپهای ایران و افغانستان است . در ایران در مناطق مختلف خراسان ، بلوچستان و نواحی مختلف جنوب ایران ، مانند کرمان ، دشت مرغاب ، آباده ، نائین و آن نواحی می روید.

برداشت شیره آنغوزه

برداشت شیره انغوزه در سن 5 تا ۷ سالگی گیاه و قبل از موعد گلدهی و بذرافشانی آن صورت می گیرد به این شکل که افرادی که قصد جمع آوری شیره این گیاه را دارند ، در اردیبهشت گیاهان انغوزه را در نظر گرفته و اطراف آن را با دو سنگ پهن و نازک ( لَخت ) به صورت مثلثی می پوشانند تا گیاه از تابش مستقیم نور خورشید در امان باشد که در اصطلاح محلی به این عمل " کول کَنی " می گویند . ( در عکس زیر قابل مشاهده است ).
خرداد و تیر زمان برش زدن ساقه گیاه به صورت افقی و گرد است که به این عمل " از کول در کردن " می گویند . کار برش زنی عموما به صورت دو روز در میان انجام می گیرد و جالب اینجاست که بلافاصله پس از هر برش در عرض پنج دقیقه سطح برش خورده روی گیاه از شیره سفید انغوزه پر می شود که در فاصله دو روز شیره خشک و آماده برش مجدد می شود .
در تصاویر زیر نمونه کول ها و برش زنی و جمع آوری شیره پرخاصیت و ارزشمند انغوزه قابل مشاهده است


موارد استفاده آنغوزه

شیرابه آنغوزه، به عنوان آنتی اسپاسمودیک، برطرف کننده انگل های گوارشی روده ، باد شکن و خلط آور، مصرف دارویی دارد و اهمیت عمده این گیاه به علت ارزش صادراتی آن است.مردم بومی مناطق خشك و گرم از شیره انغوزه برای تسكین دردهایشان استفاده می كنند و به علاوه، خاصیت ضد انگل نیز برای شیره آن قائل هستند. اگر با فلفل و سداب مخلوط و خورده شود برای كزاز و اگر با سركه خورده شود برای اعصاب بسیار نافع است اگر با عسل خورده شود برای اعصاب بسیار نافع است.اگر با عسل مخلوط و به چشم مالیده شود برای تقویت بینایی چشم و قطع نزول آب ( آب سفید) ودفع ناخنك چشم مفید است اگر در روغن زیتون جوشانیده شود و چند قطره از آن را در گوش ریخته شود برای تسكیل درد گوش و كاهش كری كهنه و رفع طنین و صدا در گوش مفید است . اگر بر دندان كرم خورده گذارده شود درد آن را تسكین می دهد و اگر با انجیر و زوفا مخلوط ودم كردة آن مضمضه شود نیز برای تسكین ورم دهان و با سركه برای اخراج زالوی در حلق مانده و اگر با زردة تخم مرغ خورده شود برای تسكیل سرفة خشك و درد پهلو و اگر با آب مخلوط و خورده شود برای رفع خشونت حلق و صاف كردن صدا نافع است و برای رفع نفخ نیز مفید است اگر با داروهای قابض خورده شود برای بند اوردن اسهال رطوبی مفید است ضمناً با داروهای مناسب و ضد كرم برای كشتن و اخراج كرم شكم و باز كردن خون بواسیر نافع است اگرمقداری در حدود یك نخودیا كمی كمتر آن را لای نان پخته گذارده و بلع شود و این كار چند روز تكرار شود برای تحلیل استسقای سرد از هر نوع كه باشد ، نافع است و اگر با انجیر خورده شود برای یرقان مفید است .

موارد استفاده آنغوزه در چوپانان

در چوپانان بیشتر از سبزی آنغوزه در اواخر اسفند و اوایل فروردین استفاده می شود . سبزی آن هر چند تند است ولی اكثر اهالی مزه آن را می پسندند. امروزه از سبزی آنغوزه در موارد زیر استفاده می شود :

آش آنغوزه

بعد از پختن حبوبات مثل لوبیا و نخود و عدس ، مقداری ارزن پوست كنده به حبوبات اضافه می كنند و آنقدر آنرا می جوشانند تا دانه های ارزن باز شود و لعاب بدهد سپس مقداری سبزی مثل اسفناج و گشنیز وجعفری و تره و به همان مقدار سبزی آنغوزه خرد كرده و داخل دیگ می ریزند تا بپزد بعد از اضافه كردن نمك و پیاز داغ با كشك محلی صرف می كنند . اگر ارزن پوست كنده در اختیار نداشتند از رشته آش استفاده می كنند.

ترشی آنغوزه

بوته های ترد و تازه آنغوزه را شسته بعد از خشك شدن خرد كرده و در ظرفی پلاستیكی یا شیشه ای می ریزند و به آن سركه اضافه می نمایند معمولا بعد از یكماه ترشی قابل استفاده است

بورانی آنغوزه

سبزی آنغوزه را با مقداری اسفناج در دیگ می جوشانند و بعد از پخته شدن در آبكش می ریزند تا آب آن خارج شود سپس مقدار مورد نیاز آن را با چنگال در كاسه ای له كرده و به آن ماست یا كشك محلی سفت سائیده شده اضافه می كنند و سر سفره به عنوان دسر می آورند.

سبزی خشك شده آنغوزه

از سبزی خشك به عنوان تحفه برای سایر همشهری ها در سایر نقاط می برند كه از این سبزی می توان در تهیه ادویه ترشی و تهیه ترشی و اگر از طعن و لعن همسایه ها نترسیم زیرا بوی تند آن همه را كنجكاو می كند در پختن آش استفاده كنیم همچنین می توان از پودر آن در روی ماست چكیده استفاده نمود .

زیستگاه آنغوزه در چوپانان

این گیاه در اكثر مناطق كوهسارهای اطراف چوپانان مثل كوههای عباس آباد ، كوههای كبودان، كوه سفیدو ، كوه جفت ، كوه زرمو ، پوزه وربند و اطراف معدن شیخ می روید.

منابع :http://www.al-falah.ir/portal/?pageID=341

http://www.menk-iraj.com/anghoze.htm

خواننده ای در سایت ما و شماhttp://anaraktapesh.com/news.php?readmore=308#comments نظر زیر را اعلام فرمودند از ایشان متشكرم البته ضمن تایید نظر آقای لوكی عرض شود آن كمایی كه در كاشمر وچود دارد طعم و مزه و بویش كاملا با آنغوزه منطقه چوپانان متفاوت است

کیوان لوکی انارکی در یک شنبه 15 بهمن 1391 19:11


چند نکته:در مقاله اشاره به کما شده باید به عرض برسد که در بعضی جوامع محلی به غلط کماه خوانده می شود و از نظر علمی کما و انغوزه دو گونه متفاوت هستند.در مورد بهره برداری نیز باید اشاره کرد که این گیاه در مرحله اول نشانگذاری می شود معروف هست به پیچاندن که در اردیبهشت ماه گیاهان 4 سال به بالا را می پیجانند و روی آن سنگی قرار می دهند.اینکار باعث برگشت شیرابه گیاه به ریشه شده و بعد از خشک شدن گیاه محل آن نیز مشخص باقی می ماند.بعد در خرداد ماه اطراف گیاه را تمیز کرده و برای جلوگیری از نفوذ باران و گرد و خاک و سایه بودن اطراف و روی آن را با سنگ کول درست میکنند.در مرحله بعد که معمولا از اواخر خرداد و اوایل تیر آغاز می شود تیغ زدن شروع می شود که معمولا 10 تا 12 برش به اندازه عرض یک سکه بر روی ریشه گیاه صورت میگیرد.


text/html 2013-01-22T09:18:19+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/68

شیشه فروش:


زلزله 3.1 ریشتری انارک را لرزاند/خسارتی گزارش نشده است


اصفهان – خبرگزاری مهر: مدیر کل حوادث غیر مترقبه استانداری اصفهان گفت: زلزله‌ 3.1 ریشتری صبح امروز سه شنبه منطقه انارک از شهرستان نائین اصفهان را لرزاند.

منصور شیشه فروش در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص جزئیات این حادثه افزود: صبح امروز ساعت هفت و 50 دقیقه گزارش وقوع این زلزله در منطقه انارک به دست ما رسید.

وی اظهار داشت: خوشبختانه با بررسی های به عمل آمده خسارتی وارد نشده است.

مدیر کل حوادث غیر مترقبه استانداری اصفهان یادآور شد: پس از وقوع زلزله عوامل امدادی نیز به محل اعزام شدند که خوشبختانه چون کانون مرکزی زلزله در کویر بود هیچگونه خسارتی متوجه منطقه نشده است. 


امانت داری و اخلاق مداری

استفاده از این خبر فقط با ذکر منبع "خبرگزاری مهر" مجاز است.

۱۳۹۱-۱۱-۰

۹۱-۱۱-۰۳ ۰۷:۵۰:۲۲.۲ ۳۳.۱۹ N

۵۳.۹۶ E

۷

۳.۱

انارك، اصفهان

۱۵

IGUT

شکل موج

http://irsc.ut.ac.ir/currentearthq.php?lang=faنقل از
text/html 2013-01-21T11:29:34+01:00 choopananabad.mihanblog.com نسل سومی http://choopananabad.mihanblog.com/post/67

روستای چاهملك در راستای جهش به سوی دگرگونی

روستا های همسایه ما با سرعت مراحل رشدو سازندگی را پشت سر می گذارند و سرمایه ها را به سوی روستایشان جذب می كنند اماما در چوپانان در خواب خرگوشی فرو رفته ایم و اصلا به فكر سازندگی پایدار در روستایمان نیستیم ، اعلامیه زیر را برای اطلاع همشهریان از وبلاگ "چاهملك در گذر زمان" می آورم تا شاید دلسوختگان چوپانان نیز از آن درسی بیاموزند.


شرکت کاشی سینا چاهملک که در بیست و دوم فروردین یکهزار و سیصد و نود با شماره ثبت 165 و به شناسه ملی 10980154038 به ثبت رسیده در راستای ورود به صنعت تولید انواع کاشی و سرامیک در اردیبهشت همان سال موفق به اخذ جواز تاسیس به شماره 104/5224/1334777 جهت احداث کارخانه کاشی در روستای چاهملک از توابع شهرستان خوروبیابانک از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان گردید.


شرکت کاشی سینا چاهملک در راستای تحقق اهداف خویش تعداد محدودی از سهام خویش را به واجدین شرایط واگذار می نماید.

آغاز پذیره نویسی سهام شرکت کاشی سینا چاهملک از 24دیماه 1391تا ۷ بهمن۹۱ از طریق

www.ch-sinatile.com.

هیچ نظری موجود نیست: